Συμβουλές αγοράς φωτοβολταϊκού εξοπλισμού - Ένας οδηγός για τον καταναλωτή

Τα φωτοβολταϊκά πάνελ είναι βασικό στοιχείο του εξοπλισμού ενός αυτόνομου φωτοβολταϊκού συστήματος μπαλκονιού.
Η ποιότητα των πάνελ των περισσότερων γνωστών κατασκευαστών έχει φτάσει σε υψηλό επίπεδο λόγω της ωρίμανσης της τεχνολογίας.
Σε γενικές γραμμές υπάρχει μία συνεχής εξέλιξη, καλό είναι τα πάνελ που θα προμηθευτούμε να ακολουθούν την τελευταία λέξη της τεχνολογίας.

Η απόδοση Σημαντική είναι η απόδοση του πάνελ (Efficiency) που δίνει ο κατασκευαστής αναφέρεται σε ποσοστό επί της εκατό συνήθως είναι της τάξης του 21,5-22,5% οι διαφορές είναι πολύ μικρές Η απόδοση των πάνελ αναφέρεται με Wp (Watt pic) είναι απλά το μέγιστο που μπορεί να αποδώσει ένα πάνελ και δεν το αποδίδει αυτό κατά όλη την διάρκεια της μέρας το πρωί στην ανατολή αποδίδει λιγότερο και το απόγευμα στη δύση αποδίδει πάλι λιγότερο, το μεσημέρι αποδίδουν περισσότερο. Η απόδοση (Wp Efficiency) που μπορεί να αποδώσει ένα πάνελ αναφέρετε σε συνθήκες που αντιστοιχούν σε δύο κωδικούς κωδικούς [STC], [NOCT], συνθήκες STC=ακτινοβολία:1000 W/m, θερμοκρασία 25οC, συνθήκες NOCT=ακτινοβολία:800 W/m, θερμοκρασία 20οC. Στην ελλάδα οι τιμές STC είναι εφικτές όχι για την κεντρική και βόρεια ευρώπη εκεί οι τιμές NOCT είναι πιο αντιπροσοπευτικές. Το Μέγεθος Μην μπερδεύεστε με τα 600wp και τα 800wp πάνελ η απόδοση τους είναι ακριβώς η ίδια ή και μικρότερη απλά έχουν μεγαλύτερο μέγεθος. Μη νομίζετε δηλαδή ότι αν έχετε λίγο χώρο στην ταράτσα βάζοντας 800άρια πάνελ θα κερδίσετε χώρο, είναι σαν να πάρετε δύο 400άρια το ίδιο πράγμα από άποψη χώρου εφόσον η απόδοση τους ανα τετραγωνικό είναι ίδια απλά είναι μεγαλύτερα και ίσα-ίσα σίγουρα θα ταλαιπωρηθείτε πολύ για να τα ανεβάσετε από το κλιμακωστάσιο πάνω στην ταράτσα ή σε κάποιο διαμέρισμα. Τα κλασικά των 400wp - 450wp είναι καλό να προτιμούνται σε ταράτσες γιατί μας δίνουν μεγαλύτερη ευελιξία στην τοποθέτηση από πλευράς χώρου και μπορούμε να τα ανεβάσουμε και πιο εύκολα σε σχέση με τα μεγάλα τα 700άρια 800άρια πάνελ, τα οποία από την άλλη έχουν το πλεονέκτημα για αυτό και προτιμούνται σε φωτοβολταϊκά πάρκα όπου η μεταφορά δεν είναι πρόβλημα μιάς και τα μεταφέρει και τα κατεβάζει πάντα γερανός και επίσης η τοποθέτηση λόγο μεγέθους γίνεται πιο γρήγορα κερδίζοντας εργατοώρες όπου μειώνεται το κόστος της εγκατάστασης. Η Εμφάνιση Οι ονομασίες που συναντάμε όπως "Silver Frame" που σημαίνει ότι το προφίλ αλουμινίου περιμετρικά είναι άβαφο και έχει την εμφάνιση του αλουμινίου, "Black Frame" που σημαίνει ότι το προφίλ αλουμινίου περιμετρικά είναι μαύρο, και "Full Black" που σημαίνει ότι και το προφίλ αλουμινίου περιμετρικά, αλλά και οι κολλήσεις στο κεντρικό τμήμα έχουν υποστεί μαύρη βαφή, είναι απλά θέμα εμφάνισης και αισθητικής και δεν έχει να κάνει κάτι με την απόδοση ή την ποιότητα του πανελ. Εδώ να σημειώσουμε ότι υπάρχουν και τα εύκαμπτα πάνελ που προς το παρόν αποδίδουν λιγότερο και είναι πολύ πιο ελαφριά κάτι που τα κάνει αναγκαστική επιλογή όταν το βάρος είναι σημαντικός παράγοντας.

Η Ισχύς εξόδου Σημαντικό επίσης κατα την επιλογή ενός πάνελ που θέλουμε να το εντάξουμε σε ένα αυτόνομο Φωτοβολταϊκό σύστημα Μπαλκονιού είναι, η μέγιστη η ισχύς εξόδου σε ρεύμα (V) και σε τάση (A) του πάνελ να μην είναι μεγαλύτερη από την ισχύ σε ρεύμα (V) και σε τάση (A) που μπορεί να δεχθεί η είσοδος του μετατροπέα.

Monofacial vs Bifacial (Μονής ή Διπλής όψης) Για τα πάνελ διπλής όψης λέγονται πολλές φορές υπερβολές από τους πωλητές για της αποδόσεις τους, η πραγματικότητα είναι ότι ανάλογα με την θέση τοποθέτησης δύναται να αποδώσουν λίγο περισσότερο ή το ίδιο με τα μονής όψης, αυτά δηλαδή που έχουν λευκή πλάτη. Για τοποθέτηση σε ταράτσα αν η επιφάνεια που είναι πίσω τους είναι λεία μπορεί να αποδώσουν 1-5% περισσότερο, αν έχει π.χ. Σκύρα (χαλίκια/βότσαλα) λόγο θερμομόνωσης δεν υπάρχει διαφορά μιάς και γίνεται διασπορά των φωτονίων και δεν υπάρχει αντανάκλαση. Το ίδιο και σε μπαλκόνι αν από πίσω τους υπάρχει στηθαίο μπορεί να αποδώσουν 1-5% περισσότερο, αν υπάρχουν κάγκελα δεν υπάρχει διαφορά μιάς και δεν υπάρχει αντανάκλαση φωτονίων από πίσω τους.

Grade A, B, C... Επίσης, είναι γνωστό ότι στην γραμμή παραγωγής στο τελικό στάδιο ελέγχου, τα πάνελ με κατασκευαστικές μικρο αστοχίες όπως π.χ. μικρορωγμές στο γυαλί ή μικρο λαθάκια στις κολλήσεις διαχωρίζονται σε A-Grade χωρίς ελαττώματα, B-Grade με μικρο ελαττώματα, C κλπ καλό είναι να γνωρίζουμε ότι ο προμηθευτής μας έχει πανελ A-Grade αυτό φαίνεται από ανάλογη σήμανση πάνω στην παλέτα του προϊόντος. Οι επιπτώσεις αυτών των μικροαστοχιών δεν φαίνονται άμεσα και τα αποτελέσματα συνήθως γίνονται αντιληπτά αργότερα π.χ. μετά από χαλάζι ή μετά από ισχυρό αέρα, μπορεί ένα πάνελ με μικρορωγμές να σπάσει πολύ πιο εύκολα, η μια μικρο ατέλεια στην κόλληση των κυψελών να την κάνει να οξειδωθεί πιο γρήγορα με αποτέλεσμα την πρόωρη γήρανση του πάνελ.

Αγοράζουμε πάντα επώνυμους μετατροπής από επώνυμους κατασκευαστές μετατροπέων όπως, γνωστές μάρκες είναι οι Tsun, Deye, Hoymiles, APsystems, Beny, Enphase, NEP, Growatt, Envertech κλπ.

Ασφάλεια λειτουργίας

Το πιο σημαντικό από πλευρά ασφαλούς λειτουργίας, είναι ο μετατροπέας να κόβει (με ρελέ) την παραγωγή όταν υπάρχει διακοπή του ρεύματος σε λιγότερο από 200ms, αυτό όπως και άλλες παράμετροι και τεχνικές απαιτήσεις σχετικά με την ασφάλεια του δικτύου τις ορίζει η Γερμανική προδιαγραφη VDE AR-4105 μόνο αν ο μετατροπέας συμμορφώνεται με την προδιαγραφή VDE AR 4105, μόνο τότε επιτρέπεται να συνδεθεί στην ηλεκτρική εγκατάσταση του σπιτιού μας.
Επίσης για λόγους ασφάλειας της εγκατάστασης πρέπει ο μετατροπέας να περιορίζεται σε μέγιστη ισχύ εξόδου (ισχύς AC) 800 Watt να τροφοδοτεί δηλαδή την εγκατάσταση μας το πολύ με 800 Watt. Τα πάνελ μπορούν και καλό είναι να έχουν συνολικά περισσότερη ισχύ από 10% έως και 20%.

MPPT Controller

Ο MPPT Controller παρακολουθεί και αναλύει το ρεύμα και την τάση εξόδου των φωτοβολταϊκών πάνελ. Αυτό του επιτρέπει να εντοπίζει γρήγορα το σημείο μέγιστης ισχύος (MPPT Maximum Power Point) στην καμπύλη λειτουργίας των πάνελ όπου η ισχύς που παράγεται από τα πάνελ είναι υψηλότερη.
Σημαντικό είναι η κάθε είσοδος του μετατροπέα να έχει ξεχωριστό ελεγκτή MPPT αν ο μετατροπέας εχει 2 εισόδους DC για 2 πάνελ δηλαδή να έχει και 2 MPPT αν έχει 4 εισόδους DC για 4 πάνελ να έχει και 4 MPPT η κάθε είσοδος του μετατροπέα να έχει ξεχωριστό ελεγκτή MPPT.
Αν ο μετατροπέας γράφει απλά MPPT σημαίνει ότι για λόγους οικονομίας στα ηλεκτρονικά έχει έναν ελεγκτή MPPT που αυτό σημαίνει ότι εσωτερικά οι είσοδοι των πάνελ διαχειρίζονται από έναν ελεγκτή MPPT αυτό σημαίνει ότι σε έναν τέτοιο μετατροπέα πρέπει να τοποθετούνται τα πάνελ στον ίδιο προσανατολισμό διαφορετικά το ασθενέστερο θα ρίχνει την απόδοση το ισχυρότερου.
Δεν μπορούμε δηλαδή σε έναν μετατροπέα με έναν ελεγκτή MPPT να τοποθετήσουμε το ένα πάνελ λίγο ανατολικά και το άλλο λίγο δυτικά γιατί το πρωί ενώ το ανατολικό μας πάνελ έχει καλή απόδοση ο ελεγκτής βλέπει την χαμηλή απόδοση του δυτικού και του ρίχνει την απόδοση στην μέγιστη απόδοση που έχει το δυτικό σε πολύ μικρή δηλαδή.
Το ίδιο και το απόγευμα ενώ το δυτικό μας πάνελ έχει καλή απόδοση ο ελεγκτής βλέπει την χαμηλή απόδοση του ανατολικού και του ρίχνει την απόδοση στην μέγιστη απόδοση που έχει το ανατολικό σε πολύ μικρή δηλαδή.
Επίσης αν έχουμε δύο πάνελ τοποθετημένα στην ίδια κατεύθυνση π.χ. προς το νότο και στο ένα πάνελ πέσει λίγο σκιά και μειωθεί η απόδοση του, τότε πέφτει η απόδοση του όλου συστήματος και των 2 πάνελ στην απόδοση του ενός σκιαζόμενου πάνελ, ενώ έχουμε δηλαδή δύο 400άρια πάνελ που θα μπορούσαν δυνητικά να αποδίδουν 700 watt στο σύνολο, αν στο ένα πέσει λίγο σκιά και του ρίξει την απόδοση στα εκατό 150 watt ο μετατροπέας θα παράγει και από τα δύο πάνελ συνολικά μόνο 150 watt, ενώ αν έχει ξεχωριστούς ελεγκτές MPPT θα παίρνει τα 150 watt από το σκιαζόμενο αλλά θα βλέπει και τα 350 watt από το άλλο, δηλαδή θα παράγει συνολικά 500 watt που είναι μεγάλη διαφορά και γίνεται ακόμη μεγαλύτερη αν την υπολογίσουμε αθροιστικά στο σύνολο της ημερήσιας παραγωγής.

Τάση Εισόδου / Max. Input Current [A]

Σημαντικό είναι επίσης η κάθε είσοδος του μετατροπέα να δέχεται μεγαλύτερη τάση (Α) από την τάση της εξόδου του πάνελ. Έτσι έχουμε περιθώριο να μπορούμε να του συνδέσουμε ισχυρότερα όπως και περισσότερα πάνελ στην κάθε είσοδο π.χ. όταν ένας μετατροπέας έχει τάση εισόδου 12Α δεν μπορούμε να του συνδέσουμε τα νέας τεχνολογίας ισχυρά πάνελ μας περιορίζει σε περίπτωση μελλοντικής αναβάθμισης σε σχέση με έναν μετατροπέα που έχει τάση εισόδου 14-18 Α, ο οποίος και μας δίνει περισσότερα περιθώρια ευελιξίας για μελλοντικές επεκτάσεις, όπως και την δυνατότητα να μπορούμε μελλοντικά στην κάθε είσοδο του μετατροπέα να μην περιοριζόμαστε στην σύνδεση ενός και μόνο πάνελ, αλλά να μπορούμε να συνδέσουμε περισσότερα του ενός πάνελ και πώς γίνεται αυτό; Λοιπόν, τα τυπικά 400-450 άρια πάνελ που βλέπουν στο νότο το μεσημέρι μπορεί να παραγουν τα μέγιστα δηλαδή γύρω στα 13-14 Αμπερ το απόγευμα όμως η παραγωγή τους πέφτει στο μισό, δηλαδή περίπου στα 7 με 8Α το καθένα το ίδιο και αυτά που βλέπουν δυτικά ή ανατολικά δεν παράγουν τα μέγιστα σε τάση δηλαδή 13Α αλλά παράγουν πολύ λιγότερο 7 με 8Α, ενώ ο μετατροπέας μας μπορεί να δεχθεί 13Α αυτό σημαίνει ότι τα πρωινά και τα απογεύματα δεν εκμεταλλευόμαστε στο έπακρο τις δυνατότητες της εισόδου του μετατροπέα όταν του συνδέουμε μόνο ένα πάνελ που του δίνει μόνο 7Α, όταν αυτός μπορεί να δεχθεί 13-14Α ή και 16Α τάση σε κάθε είσοδο.
Μπορούμε δηλαδή να έχουμε 2 πάνελ με προσανατολισμό δυτικά ή ανατολικά που ενώ λόγω μειωμένης ηλιοφάνειας το πρωί και το απόγευμα το κάθε ένα από μόνο του παράγει την μισή τάση, με παράλληλη σύνδεση όπου τα Αμπέρ αθροίζονται να εκμεταλλευόμαστε στο έπακρο την τάση εισόδου των 13-14Α του μετατροπέα μας. Σε παράλληλη σύνδεση τα αμπέρ των πανελ αθροίζονται έχουμε π.χ. αν βγάζει 6Α το καθένα για 2 πανελ σύνολο 12Α που πρέπει να μπορεί να διαχειριστεί στην είσοδό του ο μετατροπέας. Αν όμως τα 2 πανελ στιγμιαία λόγω ηλιοφάνειας παράγουν περισσότερο π.χ. 7Α το καθένα και θέλουμε να τα συνδέσουμε στην ίδια είσοδο, τότε ο μετατροπέας μας πρέπει να μπορεί να διαχειριστεί στην είσοδό του 14Α, αν λόγω καλών συνθηκών ηλιοφάνειας παράγουν 8Α το καθένα τότε ο μετατροπέας πρέπει να μπορεί να διαχειριστεί στην είσοδό του 16Α ωστε να μας επιτρέπει να του συνδέσουμε 2 πάνελ στην ίδια είσοδο.
Είναι ξεκάθαρο δηλαδή ότι όσο μεγαλύτερη είναι η τάση της εισόδου που μπορεί να διαχειριστεί ο μετατροπέας μας, τόσο μεγαλύτερα περιθώρια ευελιξίας μας δίνει για μελλοντικές επεκτάσεις με περισσότερα πάνελ. Προτιμάμε δηλαδή μετατροπείς με ποιοτικότερα ηλεκτρονικά τα οποία τους επιτρέπουν να διαχειριστούν στην είσοδό τους, από πλευράς πάνελ μεγαλύτερη τάση. Επίσης όταν τα ηλεκτρονικά τους έχουν αέρα προς τα πάνω ο μετατροπέας δεν ζορίζεται δεν κουράζεται, θερμαίνεται λιγότερο με αποτέλεσμα να υπόκεινται σε μικρότερη φθορά και έτσι να αντέχει περισσότερο στον χρόνο.

Ηλεκτρομαγνητική Συμβατότητα / EMC (Electromagnetic Compatibility)

Πρόσφατα σχετικά με την αύξηση της χρήσης μικρο μετατροπέων εμφανίστηκαν δικαιολογημένα ανησυχίες σχετικά με τις ηλεκτρονικές παρεμβολές που αυτοί μπορεί να προκαλούν σε ηλεκτρικές συσκευές όπως είναι οι γνωστές κεραίες των τηλεοράσεων αλλά και στις ασύρματες αναμεταδόσεις όπως οι ραδιοσυχνότητες αλλά και στις συνδέσεις WiFi των Router. Συνιστάται ο μετατροπέας να έχει πιστοποίηση ότι συμμορφώνεται με το πρότυπο EMC EN62920:2017 που αφορά της προδιαγραφές που πρέπει να έχει μία συσκευή σχετικά με την Ηλεκτρομαγνητική Συμβατότητα EMC (Electromagnetic Compatibility) ώστε να μην προκαλεί παρεμβολές σε άλλες συσκευές και οι χρήστες να μπορούν να απολαμβάνουν αδιάκοπη σύνδεση στο Διαδίκτυο και ραδιόφωνο όπως και τηλεόραση χωρίς παρεμβολές από τον μικρό μετατροπέα, κάτι που αυξάνει την ασφάλεια και την αξιοπιστία των φωτοβολταϊκών συστημάτων.

Συμμόρφωση με τον "Γενικό Κανονισμό Προστασίας Δεδομένων" ή "GDPR")

Ο "Γενικός Κανονισμός Προστασίας Δεδομένων" ή "GDPR" αντιπροσωπεύει έναν κανονισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης που αποσκοπεί στην επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα. Ειδικότερα, υποστηρίζει την προστασία των προσωπικών δεδομένων και εγγυάται δωρεάν για την ασφάλεια τους. Αυτός ο κανονισμός δεν ισχύει μόνο για εταιρείες και παρόχους υπηρεσιών στην ΕΕ, αλλά και για ιδρύματα όπως σχολεία και πανεπιστήμια. Ο κανονισμός ρυθμίζει την επεξεργασία αυτών των δεδομένων ή οποία εκτείνεται από τη συλλογή μέσω της χρήσης έως την καταστροφή αυτών των πληροφοριών. Επειδή οι inverter συνδέονται με το διαδίκτυο οι περισσότεροι για να μην πούμε σχεδόν όλοι αποθηκεύουν τα δεδομένα της παραγωγής μας, της κατανάλωσης και της χρήσης μας στην Κίνα. Η Κίνα σε ότι αφορά την χρήση των προσωπικών μας δεδομένων δεν έχει τους αυστηρούς κανονισμούς της ευρωπαϊκής ένωσης επί του παρόντος τουλάχιστον (έτος 2025). Οι εταιρείες στην Κίνα είναι υπόλογες και ελέγχονται πλήρως από την κυβέρνηση, ουσιαστικά η κυβέρνηση της Κίνας έχει αποκτήσει με αυτόν τον τρόπο όλες τις πληροφορίες για την τοποθεσία πού έχουμε τον inverter, την παραγωγή, κατανάλωση και όλη την χρήση. Ρωτήστε αν η χρήση του WiFi του inverter συμμορφώνεται με τον Ευρωπαϊκό "Γενικό Κανονισμό Προστασίας Δεδομένων" ή "GDPR".